fob چیست؟ اینکوترم fob به چه معناست و چه زمانی استفاده می شود؟ آیا این اصطلاح در حمل و نقل کاربرد خاصی دارد؟ برای پاسخ به این پرسش ها ابتدا شما را با تاریخچه مختصری از معنی فوب در بازرگانی آشنا می‌کنیم. FOB اختصار (Free On Board) به معنای حمل تا روی عرشه است؛ از این اصطلاح اولین بار زمانی استفاده شد که کارگران باربری، کالاهای مختلف را بصورت دستی تا روی عرشه کشتی های بادبانی برای انتقال به مقصد مورد نظرحمل می کردند و چالش پرداخت هزینه آن میان خریدار و فروشنده کالا مطرح شد.
از آن زمان تاکنون این واژه مفاهیم گسترده تری بخود گرفته است و به لحاظ حقوقی مسئولیت های مختلفی را متوجه فروشنده و خریدار کالا می کند. اگر همچنان می خواهید بدانید معنی فوب چیست در ادامه این مظلب با شرکت ارائه دهنده انواع خدمات حمل دریایی و کانتینری همراه شوید
FOB چیست؟
FOB یا Free On Board در برخی قراردادهای تجاری به عنوان یکی از اصطلاحات حمل و نقل بین‌المللی استفاده می‌شود. هنگامی که فروشنده یک کالا، به عنوان بخشی از توافق خریدار و فروشنده، تعهد می‌کند که کالا را روی کشتی حمل کند، ممکن است از این اصطلاح استفاده شود.
این بدان معناست که هزینه‌های فرآیند حمل و نقل از جمله هزینه بارگیری، حمل، تخلیه و دیگر هزینه‌های مرتبط با حمل و نقل کالا تا زمانی که کالا به بارگاه یا عرشه کشتی تحویل داده شود، به عهده فروشنده است و پس از آن به عهده خریدار خواهد بود.
به عبارت دیگر در پاسخ fob چیست؟ می توان گفت اصطلاح حقوقی FOB فروشنده را ملزم می کند تا با رعایت تعداتی درباره حمل از مبدا، کالا را بر روی عرشه کشتی به خریدار تحویل دهد. می توان گفت فوب هزینه حمل کالا تا بارگاه کشتی را فوب یا فروشنده پرداخت می‌کند و هزینه حمل کالا از طریق دریایی به مقصد را خریدار می پردازد.
اینکوترم FOB مخفف چیست؟
FOB مخفف (Free On Board) به معنی «حمل روی کشتی» یکی از اصطلاحات تجاری در رابطه با حمل و نقل بین‌المللی است که در قراردادهای فروش نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
این اصطلاح در واقع به مصوبات گروه اینکوترم (International Commercial Terms) که توسط توسط اتاق بازرگانی بین المللی (ICC)طراحی شده است اشاره دارد و در روابط تجاری، بین بازرگانان و شرکت‌های مختلف مطرح می شود.
روش بین المللی حمل محموله FOB کجا مناسب نیست؟
اگر قبل از بارگیری، کالا در کشتی به حمل کننده تحویل داده شود بجای فوب از اصطلاح FCA استفاده می شود. بهر حال قبل از انتخاب روش حمل و نقل محموله، باید به دقت بررسی شود که کدام روش بیشترین سود و امنیت را برای شما به دنبال دارد. البته که روش بین المللی حمل محموله FOB، بعنوان یکی از راهکارهای موجود برای حمل و نقل بین المللی کالا، می‌تواند در بسیاری از حوزه‌ها مؤثر باشد، اما خودداری از این روش در شرایط زیر توصیه می‌شود:
وقتی کالا به دلیل وزن یا حجم زیاد با ارزش کم قابل حمل نیست؛
در حالتی که کالا بسته‌بندی نامناسبی دارد؛
قوانین صادرات و واردات در کشورهای تحریم شده دست و پاگیر است؛
ترخیص کالا در روش خرید کالا (اینکوترم ) FOB با کیست؟
در روش خرید کالا (اینکوترم) FOB، همچنان فروشنده و خریدار درگیر فرآیند ترخیص کالا هستند، اما مسئولیت‌ها در اینجا به صورت مشخصی بین طرفین توزیع شده است.
در حالت کلی وظیفه فروشنده ترخیص کالا نیست اما به موجب fob تمام هزینه‌های بارگیری کالا، حمل آن روی کشتی، پرداخت عوارض واردات و سایر تشریفات گمرکی بر عهده فروشنده می باشد
وظایف فروشنده در اینکوترم FOB چیست؟
فروشنده در روش حمل و نقل بین‌المللی کالا FOB، دارای چند مسئولیت اصلی است، از جمله:
تهیه اسناد و مدارک بازرگانی: فروشند موظف است بار، سیاهه بازرگانی و سایر مدارک لازم را طبق قرارداد تهیه و معادل سازی الکترونیکی کند
بیمه: در صورت داشتن بیمه برای بار که از سوی خریدار درخواست شده است، فروشنده تا زمانی که کالا روی کشتی قرار گرفته است مسئول بیمه کالای حمل شده است
هماهنگی مربوط به تحویل کالا: فروشنده مسئول انجام هماهنگی برای تحویل کالا به انبار حمل و نقل یا سایر مقاصد است
بارگیری کالا: در این مرحله فروشنده مسئول بارگیری کالا و چیدمان آن در عرشه کشتی می‌باشد
وظایف خریدار در اینکوترم FOB
در روش حمل و نقل بین‌المللی کالا FOB، خریدار دارای دو مسئولیت اصلی است:
هماهنگی حمل کالا تا مقصد: خریدار مسئول دریافت و انجام هماهنگی های لازم برای حمل و نقل کالای خریداری شده از درگاه کشتی تا مقصد نهایی مبدأ خود می‌باشد.
پرداخت هزینه‌های تحویل کالا: خریدار مسئول پرداخت تمام هزینه‌های مربوط به تحویل کالا بعد از زمانی است که کالا به عرشه کشتی رسیده و تحویل داده شده است.
فوب مبدا و مقصد چیست؟
موقعیت مکانی کالا در فرآیند حمل و نقل، مهم‌ترین عاملی است که بر تعیین نوع هزینه‌های حمل و نقل مؤثر است. از این رو، تعیین نقطه شروع و پایان برای روابط تجاری بسیار حائز اهمیت می باشد. در این راستا، دو کاربرد اینکوترم مبدا و اینکوترم مقصد درنظر گرفته شده است:
اینکوترمز مبدا: این اصطلاح یعنی خریدار بعد از اینکه کالا را دریافت کرد مسئول هر گونه آسیب یا مفقودی کالا را بر عهده می گیرد و فروشنده در این زمینه هیچ گونه مسئولیتی ندارد.
اینکوترم مقصد: مقصد FOB به مسئولیت فروشنده در قبال ریسک، خطرات یا آسیب بار تا زمان رسیدن کالا به خریدار، اشاره دارد.