چارتر پارتی (ها) (Charter Party) یا قراردادهای حمل کالای(دریایی) و انواع آنها
چارتر پارتی یا قرارداد اجاره کشتی، قراردادی است که مالک یا صاحب کشتی، آن را برای استفاده و حمل دریایی کالا، یا حمل مسافر یا به منظور سفر های تفریحی در اختیار و اجاره مستاجر یا اجاره کننده قرار می دهد. لیکن مالک کشتی مدیریت و دریانوردی کشتی را همچنان در اختیار و کنترل خود دارد ولی محل و جای مخصوص بار (مانند انبار های کشتی) و ظرفیت آن (در کشتی های باری) یا جایگاه حمل مسافر (در کشتی های مسافر بری) توسط اجاره کننده اشغال می شود.
کلمه چارتر پارتی در کشتیرانی (Charter Party) از ریشه لاتین گرفته شده است. و کلمه کامل لاتین آن “کارتا پارتیا یا به لاتین Carta Partia بوده است و به معنی متن “قرارداد پاره شده” می باشد.
در قدیم و بویژه در عهد یونان باستان دو طرف یعنی طرفین متصدی حمل و صاحب کالا برای عقد قرارداد حمل کالا و اثبات وجود چنین قراردادی آنرا پس از توافق حمل کالا آن را به دو قسمت مساوی تقسیم می کردند و در هنگام بروز اختلافات یا برای اجرای کامل این قرارداد از آن استفاده می نمودند.
پس، چارتر پارتی در کشتیرانی به واقع قرارداد حمل کالا است و آن به این معنی است که با عقد قرارداد حمل دریایی کالا، مسئولیت ها، وظایف، هزینه ها و حقوق طرفین قرارداد حمل و نقل دریایی یعنی مالک کشتی و اجاره کننده به صراحت مشخص می گردد که در صورت بروز هرگونه اختلاف نظر بین آنها، این اختلافات در دادگاه یا به هر شکلی که در آن قرارداد تعیین شده است رسیدگی می شود.
اسم و کلمه چارتر پارتی (Charter Party) یا همان قرارداد اجاره کشتی بعد ها از زبان فرانسه وارد زبان انگلیسی و کشتیرانی و حمل و نقل دریایی شده است و آن به همان مفهوم قرارداد اجاره بریده شده یا پاره شده می باشد Carte Partie”“ کلمه فرانسوی است و آن به معنی این است که سندی است نوشته شده در دو نسخه که هر کدام از طرفین قرارداد, نصف نسخه آن را نگه می دارند.